"Language is an arbitrary system of signs"
Naisip ko muli ang itong
pangungusap nang tinalakayan sa klase na ang mga salita ay bilang mga alaala.
Sa katunayan, hindi sa basta bastang paraan lang nagkakaroon ng mga salita. Ang
mga salita ay nilikha ng mga tao upang maging terminolohiya ng isang bagay. At
ang mga salita na ito ay ginawa ayon sa mga karaniwang bagay ng isang partikular
na kultura. Pero nang isinabi ang mga salita sa berbal na paraan, may pagkagawi
na maging medyo magkaiba sa tunog. Posible ito dahil para mas magandang pakinggan
o mas madaling sabihin ang mga salita na ito kaya nag-iba iyong salita.
Pagkatapos ito na ay madalas na ginagamit ng mga tao, permanente
na ito at mahirap na ibalik sa orihinal na anyo. Nangyayari ito dahil sa
kapangyahiran ng kumbensiyon. Mula sa kultura ang kumbensiyon na ito.
Malaki ang impluwensiya
ng mga mananakop sa isang kultura. Dahil malakas sila, ang pagkagawi ay
dadalhin nila ang mga kanilang produkto (at mga idea) upang mapabuti ang
kanilang mga kalupaan. Sa prosesong ito, ang resulta ay pagdagdag ng mga
bagong salita para sa mga idinala ng mga mananakop. Sa kaso ng Pilipinas, ang
Filipinong kultura ay naimpluwensiyahan ng Kastilang kultura at Amerikanong
kultura. Para sa mga Kastila, ang pinakamahalaga aspekto ay ang relihiyon. Ang
Katolisismo ang naging nangingibabaw sa kulturang Filipino. Para sa mga Amerikano,
mahalaga ang edukasyon at demokrasya. At napapansin natin prayoridad mga ito sa
sistema ng Pilipinas.
Ang mga naroroon
na bagay lang sa isang kultura ay binibigyan ng salita. Kapag itong bagay ay
karaniwan sa kultura na iyon, ang pagkagawi ay marami itong katumbas na salita
upang maging mas tiyak ang kahulugan. Halimbawa, maraming katumbas na salitang
Filipino ang "rice":
- palay – unmilled rice
- bigas – milled rice / rice grain
- kanin – cooked rice
- lugaw – rice porridge
- tutong – burned rice
- bahaw – left over rice
- sinangag – fried rice
Ang
"rice" ay isang karaniwang pagkain ng mga Filipino. Napapansin natin na bawat salita roon ay katumbas ng mas marami pa sa
isang salita sa Ingles. Isa pang halimbawa, ano ang katumbas ng
"snow" sa Filipino? Niyebe. Pero ang salitang niyebe ay mula sa
salitang Español na nieve. Walang orihinal na Filipinong salita para sa
"snow". Kasi hindi ito nangyayari sa Pilipinas kaya walang
pangangailangan gumawa ng salita para sa "snow". Kung nagkaroon ng
"snow" sa Pilipinas, wala na ring oras likhain ang salita kasi kapag
nag-snow sa PIlipinas, ang ibig-sabihin ay katapusan na ang mundo. Kahit sa
pelikulang "The Day After Tomorrow", hindi malikha ang itong senaryo;
hanggang sa hilagang kontinente ng Amerika lang umabot ang
"snowstorm".
Dahil sa mga salita na ito, maoobserbahan natin ang isang
kultura noong panahon na hindi pa dumadating ang mga mananakop. At
nakaiintriga mga ito. Alam natin na ang mga Filipino ay kilala bilang mga tao
may hospitalidad. Pero ang salita na ito (katulad din ang responsabilidad) ay
pinaggalingan sa salitang Español. Isinasabi ba na ang mga Filipino ay
hindi ganoon bago dumating ang mga Kastila? O naging mga mas komportableng
terminolohiyo ito dahil sa kumbensiyon? Ang konsepto ng birhen ay napakabigat sa kontemporaryong lipunan. Pero itong salitang "birhen" ay idinala rin ng mga Kastila. Mayroon ba katumbas na "birhen" sa orihinal na Filipino? Mahalaga ba ang konseptong "birhen" sa dating kulturang Filipino?
Bilang isang tao mula sa Hong Kong at gumagamit pa rin ng Cantonese (isang dyalekto ng Instik), mayroon ako ibibigay na halimbawa. Alam natin sa kasaysayan na ang Hong Kong ay ibinigay sa pinakamalaking imperyo ng mundo noong ika-19 siglo, ang United Kingdom, bilang isang pambayad ng Qing Dynasty dahil natalo sila sa Opium War. Sa panahon iyon, naganap ang Industrial Revolution. Maraming nilikha na teknolohiya at idinala mga ito ng mga Ingles sa mga kanilang teritoryo. Isa sa mga doon ay ang elevator. Ang salitang "elevator" ay mula sa Amerikanong Ingles. Ang katumbas niyan sa Britanikong Ingles ay "lift". At wala naman "ft" na tunog sa Instik, kaya dahan-dahan ang tunog ito ay nagiging "lip" lamang. Katumbas ng "lift" sa Cantonese ay “升降機” (sing gong gei). Hindi ito ginagamit kapag hindi pormal ang moda ng pag-uusap. Pagkatapos ng halos mga 130 na taon, ibinalik ang Hong Kong sa China bilang isang "special administrative region" noong 1997. Labing-limang taon na ang nakalipas, Cantonese pa rin ang ginagamit; ang "salita" na ginagamit para sa elevator ay "lip" pa rin. Nagpapakita ng kapangyarihan ang kumbensiyon. Permanente na ito at mahirap o imposible na ibahin ang pagkasalita na ito. Arbitraryo nga lamang ang mga salita.
